سرطان کبد چیست؟

سرطان کبد به طور کلی به عنوان اولیه یا ثانویه طبقه بندی می شود. سرطان اولیه کبد در سلولهای کبد آغاز می شود.

سرطان کبد ثانویه زمانی ایجاد می شود که سلول های سرطانی از یک عضو دیگر به کبد نفوذ کنند.

برخلاف سایر سلول های بدن، سلول های سرطانی می توانند از محل اولیه یا جایی که سرطان شروع می شود جدا شوند.

سلول ها از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به مناطق دیگر بدن منتقل می شوند.

سلول های سرطانی در نهایت در اندام دیگر بدن جمع می شوند و در آنجا شروع به رشد می کنند.
 

انواع مختلف سرطان اولیه کبد چیست؟

انواع مختلف سرطان اولیه کبد از سلول های مختلفی تشکیل شده است که کبد را تشکیل می دهند.

سرطان اولیه کبد می تواند به عنوان یک توده واحد در حال رشد در کبد شروع شود یا در آنِ واحد ممکن است در بسیاری از نقاط کبد شروع شود.

افراد مبتلا به آسیب شدید کبدی احتمالا دارای چندین محل رشد سرطان هستند.

انواع اصلی سرطان اولیه کبد عبارتند از:
 
کارسینوم سلولهای کبدی
کارسینوم سلولهای کبدی که به عنوان هپاتوما نیز شناخته می شود، شایع ترین نوع سرطان کبد است که ۷۵ درصد از سرطان های کبدی را تشکیل می دهد.

این وضعیت در هپاتوسیت ها، که سلول های غالب کبدی هستند، ایجاد می شود.

این نوع می تواند از کبد به قسمت های دیگر بدن مانند پانکراس، روده و معده گسترش یابد.

HCC در افرادی که دچار آسیب شدید کبدی به علت سوء مصرف الکل هستند بیشتر احتمال دارد بروز کند.
 
کلانژیوکارسینوما
کلانژیوکارسینوما که معمولا به عنوان سرطان مجرای صفراوی شناخته می شود، در مجاری صفراوی کوچک لوله مانند در کبد رشد می کند.

این مجراها صفرا را به کیسه صفرا حمل میکنند تا به هضم کمک کنند. سرطان مجرای صفراوی حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد کل سرطان کبد را تشکیل می دهد.

هنگامی که سرطان در بخش مجاری داخل کبد آغاز می شود، سرطان مجرای صفراوی داخل کبدی نامیده می شود.

هنگامی که سرطان در بخش مجاری خارج از کبد آغاز می شود، سرطان مجرای صفراوی خارج از کبد نامیده می شود.
 
آنژیوسارکوم کبد
آنژیوسارکوم کبدی یک نوع نادر از سرطان کبد است که در رگ های خونی کبد آغاز می شود.

این نوع سرطان به سرعت پیشرفت می کند، بنابراین به طور معمول در مرحله پیشرفته تشخیص داده می شود.
 
هپاتوبلاستوما
هپاتوپلاستوما نوع بسیار نادر سرطان کبد است. این نوع تقریبا همیشه در کودکان، به ویژه کودکان زیر ۳ سال یافت می شود.

با جراحی و شیمی درمانی، چشم انداز افراد مبتلا به این نوع سرطان بسیار خوب است.

هنگامی که هپاتوبلاستوما در مراحل اولیه تشخیص داده می شود، میزان بقا بالاتر از ۹۰ درصد است. 1


 

علائم سرطان کبد

بیشتر افراد در مراحل اولیه سرطان کبد علایم و نشانه هایی ندارند. در صورت بروز، علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

_از دست دادن وزن بدون دلیل و تلاش

_از دست دادن اشتها

_درد بالای شکم

_تهوع و استفراغ

_ضعف عمومی و خستگی

_ورم شکم

_رنگ زرد پوست و سفیدی چشم (یرقان)

_ورم غیر عادی
 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علائم و نشانه هایی دارد که نگرانش هستید، به پزشک خود مراجعه کنید.
 

علائم نادر سرطان کبد

برخی از سرطان های کبدی، هورمون هایی ترشح می کنند که می توانند موجب بروز علائم دیگری شوند.

مانند قند خون پایین (هیپوگلیسمی) که می تواند منجر به مرگ و غش شود, به ویژه در افرادی که مدتی غذا نخورده اند. 2
 

تشخیص سرطان کبد

تشخیص سرطان کبد در مرحله‌ی اولیه، شانس زنده ماندن را به‌ طور چشمگیری بهبود می‌ بخشد.

پزشک شما اول از همه برای رد هرگونه عوامل خطر بالقوه برای سرطان، سؤالاتی درباره‌ی سابقه‌ی پزشکی‌ تان از شما خواهد کرد.

سپس شما را معاینه می‌کند تا ببیند جایی از شکم‌تان ورم کرده یا سفیدی‌ چشم‌هایتان زرد شده است یا نه.

هر دوی اینها از نشانگرهای قوی مشکلات کبدی هستند.

پس از دیدن این نشانه‌ ها اگر پزشک به سرطان کبد مشکوک باشد، آزمایشات دیگری انجام خواهد داد، ازجمله:
 
تست‌ های خون
اینها شامل آزمایش‌ هایی برای بررسی نحوه‌ی لخته شدن خون، بررسی سطوح سایر مواد در خون و اندازه‌ گیری میزان گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها هستند.
 
تست‌ هایی برای تشخیص هپاتیت ویروسی
پزشک‌تان وجود ویروس هپاتیت B و C را در خون شما بررسی خواهد کرد.
 
اسکن‌ های تصویربرداری
MRI و CT اسکن هر دو می‌توانند اندازه و میزان گسترش سرطان را نشان دهند.
 
بیوپسی
یک نمونه‌ ی کوچک از بافت تومور برداشته و تجزیه‌وتحلیل می‌شود. این آنالیز می‌تواند نشان دهد که آیا یک تومور سرطانی است یا غیرسرطانی.

لاپاروسکوپی
این یک روش جراحی سرپایی است که با بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.

در این روش یک لوله‌ی بلند و انعطاف‌پذیر که در سر آن یک دوربین وصل شده است، از طریق برش کوچکی در شکم وارد بدن می‌شود.

این روش به پزشک امکان می‌دهد که کبد و نواحی اطراف آن را به‌دقت مشاهده کند.

هنگامی که پزشک، مرحله، محل و نوع سرطان را تعیین کرد، قادر خواهد بود در مورد احتمال درمان مؤثر و مطمئن (بی‌خطر) آن تصمیم بگیرد. این، دوره‌ی درمان را مشخص می‌کند.
 

پیشگیری

سرطان کبد یک بیماری جدی است و نرخ بقا (شانس زنده ماندن) پایینی دارد.

به همین دلیل باید تمام اقدامات لازم برای کاهش خطر ابتلا به سرطان کبد و افزایش شانس تشخیص آن در مراحل اولیه انجام شود.

هیچ راهی برای پیشگیری از سرطان کبد به‌طور کامل وجود ندارد. با این حال اقدامات زیر ممکن است به کاهش خطر ابتلا به آن کمک کنند:

افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند و از سوزن‌های مشترک استفاده می‌ کنند.

افرادی که با شُرکای جنسی پرخطر که در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B هستند، روابط جنسی محافظت‌ نشده دارند.

پرستاران، پزشکان، دندان‌ پزشکان و سایر کارشناسان پزشکی که مشاغل آنها خطر آلوده شدن‌ شان را افزایش می‌دهد.

افرادی که دائما به مسافرت می روند؛ به‌ خصوص آنهایی که به مناطقی از جهان که هپاتیت B در آنجا شایع است، سفر می‌ کنند.

هیچ راه قطعی برای پیشگیری از هپاتیت C و هیچ‌گونه واکسیناسیون برای آن وجود ندارد.

با این حال ممکن است استفاده از کاندوم در طول رابطه‌ی جنسی بتواند به کاهش خطر ابتلا به عفونت کمک کند.

حفظ وزن سالم، از آنجا که چاقی عاملی خطرساز است و بیماری کبد چرب می‌تواند به سرطان کبد و دیابت منجر شود، مراقبت از سلامت جسمی و توجه به وزن‌تان می‌تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را کاهش دهد.

درمان بیماری‌های زمینه‌ای، برخی بیماری‌ ها در ابتلا به سرطان کبد نقش دارند، مانند دیابت و هموکروماتوز.

درمان این بیماری‌ها قبل از آنکه به سرطان کبد تبدیل شوند، می‌تواند خطر عوارض را کاهش دهد.


 

درمان سرطان کبد

برای افرادی که سرطان کبدشان در مرحله‌ی اولیه قرار دارد و درمان می‌شود، فقط عمل جراحی و برداشتن تومور به‌طور کامل، به بهبودی منجر خواهد شد.

گزینه‌ های جراحی عبارت‌ اند از:
 
۱. هپاتکتومی جزئی
وقتی تومور کوچک است و قسمت کوچکی از کبد را اشغال می‌کند، آن بخش از کبد را می‌توان از طریق عمل جراحی برداشت.

با این حال بسیاری از افراد مبتلا به سرطان کبد در ایالات‌متحده، سیروز دارند. این بدان معناست که هپاتکتومی باید بافت سالم کافی در کبد باقی بگذارد تا کبد بتواند پس از این روند درمان، وظایف ضروری‌اش را انجام دهد.

ممکن است پزشک در حین جراحی به این نتیجه برسد که این روش برای درمان بیمار مناسب نیست یا ریسک جراحی برای بیمار، بیش‌ از حد بالاست؛ در این صورت هپاتکتومی در وسط کار متوقف می‌شود.

هپاتکتومی جزئی فقط برای افرادی درنظر گرفته می‌شود که به‌جز سرطان کبد، مشکل کبدی دیگری ندارند.

اگر سرطان به سایر بخش‌های کبد یا سایر اندام‌های بدن گسترش یابد، دیگر از این روش استفاده نمی‌شود.

جراحی کبد در این مقیاس ممکن است به خون‌ریزی بیش‌ از حد و مشکلات انعقاد خون و همچنین عفونت و پنومونی (ذات‌الریه) منجر شود.
 
۲. پیوند کبد
کاندیدهای پیوند کبد نباید یک تومور بزرگ‌تر از ۵ سانتی‌متر یا چندین تومور بزرگ‌تر از ۳ سانتی‌متر داشته باشند.

اگر تومورها بزرگ‌تر از این اندازه‌ها باشند، خطر بازگشت سرطان بسیار بالاست و درنتیجه روش پرخطری مانند پیوند کبد توصیه نمی‌ شود.

خطر بازگشت سرطان با یک پیوند موفقیت‌آمیز تا حد زیادی کاهش می‌یابد و عملکرد طبیعی کبد از سرگرفته می‌شود.

با وجود این ممکن است سیستم ایمنی بدن، عضو جدید را پس‌ بزند و به‌عنوان یک جسم بیگانه (خارجی) به آن حمله کند.

به‌ علاوه فرصت‌های محدودی برای انجام پیوند کبد وجود دارد. هر سال فقط حدود ۶۵۰۰ کبد اهدایی موجود است و بسیاری از آنها برای درمان بیماری‌هایی به‌ غیر از سرطان کبد استفاده می‌شوند.

داروهایی که سیستم ایمنی را برای پذیرفتن کبد جدید سرکوب می‌کنند نیز می‌توانند به عفونت‌های جدی و گاهی‌اوقات حتی به گسترش تومورهایی منجر شوند که از قبل متاستاز (گسترش و مهاجرت سلول‌های سرطانی از یک بافت به بافت‌های دیگر) شده‌اند.
 

درمان برای تومورهای علاج‌ ناپذیر

از سوی دیگر شانس زنده ماندن در سرطان کبد پیشرفته، بسیار پایین است.

با این حال اقداماتی وجود دارد که یک تیم پزشکی می‌تواند برای درمان علائم سرطان و کُند کردن روند رشد تومور انجام دهد.

پرتودرمانی
پرتو به طرف تومور یا تومورها هدایت می‌شود و تعداد زیادی از آنها را از بین می‌برد. در این روش، بیماران ممکن است به تهوع، استفراغ و خستگی دچار شوند.

شیمی‌ درمانی
در این روش، داروهای خاصی به داخل کبد تزریق می‌شوند تا سلول های سرطانی را از بین ببرند.

در کموامبولیزیشن، خون‌رسانی به تومور به روش جراحی یا به‌طور مکانیکی مسدود می‌شود و داروهای ضدسرطان به‌طور مستقیم به داخل تومور تزریق می شوند.

داوطلب برای مطالعات بالینی
از پزشک‌ تان بپرسید آیا هیچ‌گونه آزمایش بالینی وجود دارد که شما بتوانید در آن شرکت کنید یا نه. 3

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.namnak.com
3.www.chetor.com